GÝRÝÞ ve AMAÇ: Laparoskopik kolesistektomi (LK), semptomatik safra kesesi taþlarýnýn tedavisinde altýn standart haline gelmiþtir. Ancak hastalarýn %3–10’unda ortak safra kanalý (OSK) taþlarý da bulunabilir ve bu durum tedaviyi karmaþýklaþtýrýr. 1970’lerde endoskopik retrograd kolanjiyo-pankreatografi (ERCP), OSK taþlarýnýn tedavisinde cerrahi eksplorasyona kýyasla minimal invaziv bir alternatif sunarak devrim yaratmýþtýr. Ancak LK uygulanacak ve koledokolitiazis þüphesi olan hastalarda en uygun yaklaþým hâlâ tartýþmalýdýr. Bu retrospektif çalýþmanýn amacý, Haziran 1996 ile Haziran 1998 tarihleri arasýnda SSK Okmeydaný Eðitim Hastanesi’nde LK uygulanan 206 hastada selektif preoperatif ERCP gerekliliðini öngören belirteçleri saptamaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Klinik, biyokimyasal ve radyolojik veriler analiz edilerek ERCP için en anlamlý öngörücü faktörler belirlenmiþtir. Temel kriterler arasýnda kolanjit, safra taþý pankreatiti veya sarýlýk öyküsü; yükselmiþ bilirubin ve alkalen fosfataz düzeyleri ile ultrasonografide OSK çapýnýn ≥8 mm olmasý yer almýþtýr.
BULGULAR: ERCP, 24 hastada (%11,65) uygulanmýþ ve 22’sinde baþarýlý sonuçlar elde edilmiþtir. Bu hastalardan 16’sýnda (%72,8) OSK çapý ≥8 mm iken, 13’ünde (%81) pozitif ERCP bulgularý saptanmýþtýr. Biyokimyasal anormallikler 14 hastada (%63,6) görülmüþ, bunlarýn 8’inde (%57,1) pozitif ERCP sonuçlarý elde edilmiþtir. Dikkat çekici olarak, biyokimyasal testleri normal olan 8 hastanýn 6’sýnda (%75) da pozitif ERCP bulgularý bulunmuþtur.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Bu çalýþma, özellikle geniþlemiþ OSK ve anormal karaciðer fonksiyon testlerine sahip hastalarda, klinik ve biyokimyasal parametrelere dayalý selektif ERCP’nin önemini vurgulamaktadýr. Bulgular, gereksiz ERCP iþlemlerini ve buna baðlý komplikasyonlarý en aza indirmeyi hedefleyen risk sýnýflandýrmasýný savunan önceki çalýþmalarla uyumludur. Preoperatif deðerlendirme kriterlerinin rafine edilmesiyle, bu çalýþma daha hedeflenmiþ bir ERCP yaklaþýmýný desteklemekte ve hasta sonuçlarýný iyileþtirirken iþlem risklerini azaltmaktadýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Coronavirus Hastalýðý-19’un (COVID-19) patogenezinde, anjiyotensin dönüþtürücü enzim-2 (ACE2) reseptörü aracýlýðýyla insan vücuduna girebileceði ve renin-anjiyotensin sistemi (RAS) blokerlerinin kullanýmýnýn ACE2 reseptör ekspresyonunu artýrarak ‘Severe Acute Respiratory Syndrome-Coronavirus 2’ (SARS-CoV-2) ile enfekte olma olasýlýðýný artýrabileceðini gösteren çalýþmalar mevcuttur. Bu çalýþmada, hipertansif hastalarda anjiyotensin dönüþtürücü enzim inhibitörleri (ACEÝ) ve anjiyotensin reseptör blokerlerinin (ARB) COVID-19 prognozu üzerindeki etkilerini araþtýrmayý amaçladýk.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu retrospektif, tek merkezli çalýþmaya, 15 Mart 2020 ile 1 Temmuz 2021 tarihleri arasýnda pozitif polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testleri veya göðüs bilgisayarlý tomografi (BT) radyolojik bulgularýna dayanarak COVID-19 tanýsý konulan, 18 yaþ ve üzeri 1130 hastaneye yatýrýlmýþ hasta dahil edilmiþtir. Veriler hastane bilgi sistemi üzerinden elde edilmiþtir. Hastalar, hipertansiyonu olan ve olmayanlar olarak iki gruba ayrýldý. Hipertansif hastalar ise ACEÝ/ARB kullananlar ve kullanmayanlar olarak sýnýflandýrýlarak bu ilaçlarýn hastalýk prognozu üzerine etkileri incelendi. Ýstatistiksel analizler SPSS Statistics 22 programý ile yapýldý.
BULGULAR: Çalýþmaya 511 (%45) kadýn ve 619 (%55) erkek hasta dahil edildi. Yoðun bakýmda yatan hastalarda hipertansiyon görülme oraný belirgin olarak daha fazlaydý (%63’e karþý %41; p<0,001; OR: 2,51; GA: 1,73–3,65). Ölen hastalarda hipertansiyon görülme oraný da taburcu olanlara göre anlamlý olarak daha yüksekti (%68’e karþý %40; p<0,001; OR: 2,9; GA: 1,99–4,21). Hipertansif hastalarda ACEÝ/ARB kullanýmý ile hastanede kalýþ süresi ve yoðun bakým yatýþý arasýnda anlamlý fark bulunmadý. ACEÝ/ARB kullanan hastalarýn taburcu oraný, ölenlere kýyasla daha yüksekti (sýrasýyla %71 ve %60; OR: 0,62; p=0,043). Hastalýðýn þiddet belirteçlerinden yalnýzca CRP düzeylerinde anlamlý fark saptandý (ACEÝ/ARB kullananlar: 7,19±9,75; kullanmayanlar: 8,74±10,18; p=0,032).
TARTIÞMA ve SONUÇ: ACEÝ/ARB kullanýmýnýn COVID-19 hastalarýnda olumsuz bir etkisine rastlanmamýþtýr. RAS inhibitörlerinin hastalýk þiddeti ve mortalitesi üzerinde olumlu etkileri olabileceði düþünülmektedir. Bu bulgular doðrultusunda, koroner arter hastalýðý, kalp yetmezliði, diyabet ve hipertansiyon tedavisinde birincil ilaçlar olan ACEÝ/ARB’lerin COVID-19 hastalarýnda güvenle kullanýlabileceði sonucuna varýlmýþtýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Akut iskemik inme (AÝÝ), dünya genelinde önemli bir ölüm ve sakatlýk nedenidir. Ýnflamasyon, iskemik inmede beyin hasarýný ve prognozu etkilerken; malnütrisyon da klinik sonlanýmý önemli ölçüde etkilemektedir. Prognostik nutrisyonel indeks (PNI) ve nötrofil-lenfosit oraný (NLR), sýrasýyla beslenme durumu ve inflamatuvar yanýtý deðerlendirmek amacýyla kullanýlmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý, PNI ve NLR’nin iskemik inme prognozunu belirlemedeki yerini ortaya koymaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Eylül 2020 ile Kasým 2021 tarihleri arasýnda nöroloji yoðun bakým ünitemizde izlenen toplam 215 akut iskemik inme hastasý retrospektif olarak analiz edilmiþtir. Hastalarýn etyolojik sýnýflamalarý, vasküler risk faktörleri, laboratuvar parametreleri ve mortalite oranlarý deðerlendirilmiþtir. PNI ve NLR deðerleri hesaplanmýþ, ROC analizi ile belirlenen 42,5 kesme deðeri esas alýnarak PNI iki gruba ayrýlmýþtýr.
BULGULAR: Altmýþ günlük izlem sonunda yapýlan çok deðiþkenli lojistik regresyon analizinde, koroner arter hastalýðý (Risk Oraný [HR]: 3,9; p=0,021), giriþ Ulusal Saðlýk Enstitüsü Ýnme Ölçeði (NIHSS) skoru (HR: 1,16; p<0,001) ve PNI (HR: 0,022; p<0,001) nörolojik sonuçlarýn anlamlý baðýmsýz belirleyicileri olarak bulunmuþtur. Ayrýca, genel saðkalýmý deðerlendiren Cox regresyon analizinde yaþ (HR: 1,93; p=0,009), giriþ NIHSS skoru (HR: 1,04; p=0,008), kan üre azotu (BUN) seviyesi (HR: 1,69; p=0,012) ve PNI (HR: 0,27; p=0,007) mortaliteyi etkileyen baðýmsýz faktörler olarak saptanmýþtýr.
TARTIÞMA ve SONUÇ: PNI ve NLR, kolay ulaþýlabilir ve düþük maliyetli biyobelirteçlerdir. Bu belirteçler, hastalarýn inflamatuvar ve beslenme profilleri hakkýnda bilgi saðlayarak klinik karar süreçlerini desteklemekte ve AÝÝ prognozunun öngörülmesinde kullanýlabilmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþma, ankilozan spondilit (AS) hastalarýnda kardiyak manyetik rezonans görüntüleme (MRG) kullanýlarak kardiyak tutulumu araþtýrmakta ve elde edilen bulgular transtorasik ekokardiyografi (TTE) ile klinik ve laboratuvar verilerle karþýlaþtýrýlmaktadýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmaya, en az 10 yýldýr HLA-B27 pozitif AS tanýsý almýþ, bilinen kardiyak hastalýðý veya risk faktörü bulunmayan ancak TTE ile diyastolik disfonksiyon saptanan hastalar dahil edilmiþtir. Hastalarýn ortalama yaþý 40’týr. Kardiyak morfoloji ve miyokardiyal patolojileri deðerlendirmek amacýyla kontrastlý kardiyak MRG yapýlmýþtýr. Hastalýk aktivitesi, Bath Ankilozan Spondilit Aktivite Ýndeksi (BASDAI) ve Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyonel Ýndeksi (BASFI) ile deðerlendirilmiþtir. Hastalýk aktivitesini belirlemek için C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimantasyon hýzý (ESR) gibi laboratuvar belirteçleri ölçülmüþtür.
BULGULAR: Klinik aktivasyon indeksleri yüksek olan ve doku Doppler görüntülemede E-dalgasý deselerasyon süresi uzamýþ hastalarda kardiyak MRG’de miyokardiyal patoloji saptanmýþtýr. MRG bulgularý arasýnda intramural miyokardiyal ödem, geç gadolinyum tutulumu ve sol ventrikül duvarýnda miyokard incelmesi yer almýþtýr. Kardiyak MRG bulgularý ile laboratuvar belirteçleri arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir iliþki bulunmamýþtýr.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Diyastolik disfonksiyonu olan AS hastalarý, altta yatan miyokardiyal patolojinin lokalizasyonunu saptamak açýsýndan MRG’den fayda görebilir. Anormal MRG bulgularý, daha yüksek hastalýk aktivite indeksleri ile iliþkilendirilmiþtir; bu da miyokard tutulumu patogenezinde inflamasyonun rol oynayabileceðini düþündürmektedir.

Safra taþý ileusu, genellikle gecikmiþ prezentasyon ve nonspesifik semptomlarla seyreden nadir bir mekanik ileus nedenidir. Mekanik ileus semptomlarýyla baþvuran kronik kolesistolitiyazisli hastalarda akýlda bulundurulmalýdýr. Tipik olarak kolesistoduodenal fistül oluþumuna baðlý geliþen baðýrsak týkanýklýðýný gidermek amacýyla safra taþýnýn cerrahi olarak çýkarýlmasý, tedavinin temelini oluþturur. Dört yýllýk kolesistolitiyazis öyküsü olan 60 yaþýndaki erkek hasta, mekanik baðýrsak týkanýklýðý belirtileriyle baþvurdu. Abdominal görüntülemede kolesistoduodenal fistül ve safra taþý ileusunu düþündüren ince baðýrsak obstrüksiyonu saptandý. Hastaya laparotomi uygulandý. Kolesistektomi, kolesistoduodenal fistül onarýmý ve enterotomi ile safra taþý çýkarýlmasý gerçekleþtirildi. Hasta, postoperatif yedinci günde sorunsuz bir þekilde taburcu edildi.

Korpus kallozum, her iki serebral hemisfer arasýnda interhemisferik iletiþimi saðlayan, beyaz cevher traktlarýnýn oluþturduðu birincil komissüral alandýr. Korpus kallozum, yaklaþýk 200 milyon aðýr miyelinli aksondan oluþur ve kontralateral nöronlara homotopik veya heterotopik projeksiyonlar oluþturur. Anatomik olarak, korpus kallozum dört ayrý bölüme ayrýlýr: rostrum, genu, body ve splenium. Bu bileþenler, sað ve sol serebral hemisferlerin karþýlýk gelen merkezlerini baðlar ve kapsamlý nöral koordinasyonu saðlar.
Korpus kallozumun sitotoksik lezyonlarý (KKSL), çeþitli nörolojik semptomlarla kendini gösterebilir. Bu çalýþmada dört KKSL vakasý sunulmaktadýr. Ýlk vaka, nöroloji polikliniðine ateþ, bulanýk görme ve yorgunluk þikayetleriyle baþvuran 41 yaþýnda erkek hastaydý. Ýkinci olgu, 21 yaþýnda kadýn hasta, acil servise baþ aðrýsý, ateþ, tinnitus ve boðaz aðrýsý ile baþvurdu. Üçüncü vaka, 65 yaþýndaki bir kadýn hastaydý. Acil servise baþ aðrýsý, farkýndalýðýn bozulduðu fokal nöbet ve konfüzyon ile baþvurdu. Dördüncü vaka, 64 yaþýnda kadýn hastaydý; global afazi ve sað hemiparezi ile baþvurdu ve acil servisteki takibinde ateþ ortaya çýktý.
Korpus kallozum splenium lezyonunun (KKSL) etiyolojisinde, ilk vakada diþ temizleme iþlemi sonrasý geliþen enfeksiyon, ikinci vakada lobar pnömoni ve üçüncü vakada sinüs venöz trombozu tespit edildi. Ayrýca üçüncü vakada takip sýrasýnda ateþ ve farkýndalýðýn bozulduðu nöbetler izlendi. Dördüncü vakada ise ampirik antibiyotik tedavisine yanýt veren, ancak kültür ve görüntüleme gibi enfeksiyon odaðýna yönelik tetkiklerde kaynaðý tespit edilemeyen bakteriyel enfeksiyonun etiyolojide rol oynadýðý düþünüldü. KKSL tanýsý, difüzyon manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanýlarak korpus kallozumda akut difüzyon kýsýtlamasýnýn belirlenmesiyle konur. KKSL, taný konulmamýþ nörolojik bulgularý olan hastalarda ayýrýcý tanýda göz önünde bulundurulmalýdýr. Genellikle altta yatan nedene baðlý olarak geri dönüþümlüdür ve iyi prognozludur. Radyolojik olarak tanýnmasý, uygun tedavi seçimi için önemlidir.