GÝRÝÞ ve AMAÇ: Huntington hastalýðý (HH), koreiform hareketler, psikiyatrik problemler ve bunama ile karakterize olan, kalýtsal ilerleyici bir nörodejeneratif hastalýktýr. HH tipik olarak bir motor bozukluk gibi görülse de biliþsel gerileme hastalýðýn klinik belirtileri baþlamadan önce bile ortaya çýkabilir. Kognitif bozulmalar; emosyonel labilite, kelime daðarcýðý azalmasý, yürütücü iþlevlerde bozulma gibi tablolarla prezente olabilmektedir. Bu çalýþmada, genetik ve klinik olarak konfirme HH tanýsý almýþ hastalarýn kognitif bulgularýnýn ve hastalýk parametreleri ile olan iliþkisinin deðerlendirilmesi amaçlandý.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmamýza 15 hasta ve 15 kontrol dahil edildi. Hastalarýn klinik skorlarýný belirlemek için, Birleþik Huntington Hastalýðý Deðerlendirme Ölçeði (UHDRS) uygulandý, total motor skor (TMS), baðýmsýzlýk ölçeði skorlarý ve fonksiyonel kapasite skorlarý hesaplandý. Hastalarýn kognitif durumunu belirlemek için Montreal kognitif deðerlendirme bataryasý Türkçe valide formu (MOCA-TR), Stroop test Türkçe valide formu (Stroop test TBAG formu) ve sembol sayý modaliteleri testi uygulandý.
BULGULAR: Huntington hastalarýnda MOCA-TR skorlarý kontrollere göre anlamlý olarak azaldý (p<0,001). Hastalarýn Stroop testi TBAG formunun tamamlanma süresinde kontrollere göre belirgin bir uzama vardý (p<0,05). MoCA-TR skoru, hastalarýn baðýmsýzlýk ölçeði puaný ve fonksiyonel kapasite skoru ile güçlü bir pozitif korelasyon sergilerken, toplam motor puaný ile güçlü bir negatif korelasyon gösterdi. Tersine, MoCA-TR skoru, hastalýk yükü skoru ile orta derecede negatif bir korelasyon ve hastalýk ilerleme hýzý ile belirgin bir negatif iliþki gösterdi (p<0,05). CAG tekrarlarý ile hastalýk baþlangýç yaþý arasýnda güçlü bir negatif korelasyon gözlenirken, CAG tekrarlarý ile hastalýk yükü skoru arasýnda oldukça anlamlý bir pozitif iliþki ortaya çýktý (p<0,05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Çalýþmada, hastalarýn kognitif skorlarý ile hastalýðýn klinik bulgularý arasýnda güçlü bir iliþki olduðu gösterildi. Ayrýca hastalarýn biliþsel puanlarýnýn hastalýk yükünü ve hastalýk ilerleme hýzýný da etkilediði belirtildi. Erken evrelerde biliþsel bozukluðun belirlenmesi, kiþiselleþtirilmiþ hastalýk deðiþtirici tedavi stratejilerine katkýda bulunabilir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmada, kalkaneal spur (topuk dikeni) hastalarýnda ayak aðrýsý ve fonksiyonel durumun kinezyofobi ile iliþkisi araþtýrýldý.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bakýrköy Dr. Sadi Konuk Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon Kliniðine topuk aðrýsý ile baþvuran hastalar klinik ve radyolojik olarak deðerlendirilerek kalkaneal spur tanýsý alan 50 hasta ve 50 saðlýklý kontrol çalýþmaya dahil edildi. Katýlýmcýlarýn demografik verilerinin yaný sýra hasta grupta aðrý þiddeti Vizüel Analog Skala (VAS) ile, ayak fonksiyonlarý ise Ayak Fonksiyon Ýndeksi (AFÝ) ile ve her iki grupta kinezyofobi Tampa Kinezyofobi Ölçeði (TKÖ) ve Hareket Korkusu Nedenleri Ölçeði (HKNÖ) ile deðerlendirildi.
BULGULAR: Her iki grubun %90’ý kadýn (n=45), %10’u erkekti (n=5). Demografik özelliklerden beden kitle indeksi kalkaneal spurlu hasta grubunda yüksekti (p<0,05). Hastalar ve saðlýklý kontroller arasýnda TKÖ skorlarý arasýnda istatistiksel anlamlý fark saptanmadý (p>0,05). HKNÖ alt ölçeklerinden olan biyolojik alt ölçek, psikolojik alt ölçek ve total ölçek skorlarýnda hasta grupta kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlý yükseklik saptandý (sýrasýyla p=0,004, p=0,024, p=0,003). Kalkaneal spur hastalarýnda VAS-aktivite ile AFÝ-aðrý skoru arasýnda güçlü bir pozitif yönlü istatistiksel anlamlý iliþki (r=0,577, p=<0,001), VAS-aktivite ile AFÝ-yetersizlik skoru (r=0,411, p=0,003), AFÝ-aktivite kýsýtlýlýðý skoru (r=0,361, p=0,010) ve AFÝ toplam skoru (r=0,512, p<0,001) arasýnda orta derecede pozitif yönlü istatistiksel anlamlý iliþki bulundu. AFÝ-aktivite kýsýtlýlýðý skorlarý ile HKNÖ-biyolojik skoru (r=0,431, p=0,002) ve HKNÖ-toplam skoru (r=0,325, p=0,021) ile arasýnda orta derece pozitif yönlü istatistiksel anlamlý iliþki bulunmuþken, HKNÖ-psikolojik skoru (r=0,151, p=0,294) arasýnda bir iliþki saptanmadý.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Kalkaneal spur hastalarý kinezyofobi açýsýndan TKÖ ile deðerlendirildiðinde saðlýklý grupla fark saptanmazken, HKNÖ’de fark gözlendi. Kinezyofobi bu hastalar için dikkate alýnmasý gereken bir sorundur. Kalkaneal spur hastalýðýnda biyolojik, psikolojik ve rehabilitasyon yöntemleriyle bütüncül yaklaþým esastýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, omurilik yaralanmalý hastalarda serum lipid seviyelerini deðerlendirmek ve lipid seviyelerini etkileyen faktörleri araþtýrmaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu retrospektif çalýþmaya Fiziksel Týp ve Rehabilitasyon Kliniðimizde 2018-2023 yýllarý arasýnda takipli olan toplam 96 omurilik yaralanmalý hasta dahil edildi. American Spinal Injury Association Bozukluk Skalasý (ABS), Fonksiyonel Ambulasyon Sýnýflamasý (FAS), Omurilik Yaralanmasý Spastisite Deðerlendirme Ölçeði (SCI-SET) ve Omurilik Baðýmsýzlýk Ölçeði-III (SCIM-III) puanlarý hasta dosyalarýndan kaydedildi. Serum total kolesterol (TC), düþük yoðunluklu lipoprotein kolesterol (LDL-c), yüksek yoðunluklu lipoprotein kolesterol (HDL-c), trigliserid (TG) seviyeleri ve TC/HDL-c oranlarý deðerlendirildi.
BULGULAR: Hastalarýn TC seviyeleri 200 mg/dL’nin üzerinde olanlar %41,7, LDL-c 130 mg/dL’nin üzerinde olanlar %32,3, HDL-c 40 mg/dL’nin altýnda olanlar %47,9, TG 150 mg/dL’nin üzerinde olanlar %41,7 idi. Hastalarýn %29,2’sinde ise TC/HDL oraný 4,5 ve üzerindeydi. Yetmiþ dört hastamýzýn (%77,1) en az bir lipid profilinde anormallik vardý. Erkek omurilik yaralanmalý hastalarda kadýnlara göre HDL-c seviyeleri daha düþük, TG seviyeleri ve TC/HDL-c oranlarý daha yüksekti (p<0,05). TC ve LDL-c ile beden kitle indeksi (BKÝ) ve FAS arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir korelasyon saptandý (p<0,05). HDL-c ile omurilik yaralanmasý süresi, FAS ve SCIM-III total puaný ile istatistiksel olarak anlamlý korelasyon bulundu (p<0,05). TG seviyeleri ile sadece BKÝ arasýnda anlamlý korelasyon mevcuttu (p<0,05). TC/HDL-c oraný ile BKÝ arasýnda pozitif yönde, omurilik yaralanmasý süresi ve SCIM-III total skoru ile de negatif yönde istatistiksel olarak anlamlý korelasyon saptandý (p<0,05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Omurilik yaralanmalý hastalarýn büyük kýsmýnda dislipidemi görüldü. Erkek hastalarda dislipidemi oranlarý daha fazlaydý. Lipid seviyeleriyle BKÝ, omurilik yaralanmasý süresi, baðýmsýzlýk seviyeleri ve ambulasyon dereceleri arasýnda iliþki mevcuttu.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, histopatolojik tanýya göre akut apandisit ön tanýsý olan ve çift kontrastlý abdominal bilgisayarlý tomografi (BT) sonrasý opere edilen hastalarda abdominal BT’nin tanýsal deðerini ortaya koymaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bakýrköy Dr. Sadi Konuk Eðitim ve Araþtýrma Hastanesinde, 01 Mart 2009-01 Mart 2011 tarihleri arasýnda, acil týp polikliniðine karýn aðrýsý þikayetiyle baþvuran ve klinik olarak akut apandisit tanýsý ile ameliyat edilen hastalarýn verileri gözden geçirildi. Olgu grubu, ameliyat öncesi çift kontrastlý karýn BT taramasý yapýlan 111 hastadan oluþuyordu; kontrol grubu ise abdominal BT taramasý yapýlmadan opere edilen rastgele seçilmiþ 50 hastadan oluþuyordu.
BULGULAR: Bu çalýþmada hastalarýn %57,1'i erkek, %42,9'u kadýn ve hastalarýn yaþ ortalamasý 38,90±16,38 yýl idi. Gruplar arasýnda cinsiyet, yaþ, semptomlar, vücut ýsýsý, abdominal fizik muayene, beyaz küre, tam idrar tahlili sonuçlarý ve Alvarado skoru açýsýndan anlamlý fark yoktu (p>0,05). Histopatolojik olarak apandisit tanýsý alan hastalarda, almayanlara göre ultrasonografi (USG) ve BT arasýndaki taný farký istatistiksel olarak anlamlý bulundu. Akut apandisit tanýsýnda USG'nin duyarlýlýðý %35,71, özgüllüðü %85,71, pozitif prediktif deðeri (PPV) %90 ve negatif prediktif deðeri (NPV) %27,02 iken, BT’nin duyarlýlýðý %60,46, özgüllüðü %92, PPV deðeri %92,85 ve NPV deðeri %40,35 bulundu.
TARTIÞMA ve SONUÇ: BT, acil serviste akut apandisit tanýsýnda kullanýlabilecek temel yöntemlerden biridir ve gereksiz laparotomiyi azaltabilir. Acil serviste klinik muayene ve USG ile akut apandisit tanýsý konulabilmektedir, ancak USG ile akut apandisit tanýsý konulamayan hastalarda BT deðeri daha yüksek bulunmuþtur.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Koronavirüs hastalýðý (COVID-19) hem kan baðýþlarýnda hem de kan kullanýmýnda ciddi azalmaya neden oldu. Gönüllü baðýþçýlarýn sayýsý büyük ölçüde azaldý. Pandemi sýrasýnda kan transfüzyon hizmetlerinin planlanmasý, hastalarýn ihtiyaçlarýný karþýlamak amacýyla kan stoðunun uygun þekilde yönetilmesini saðlamak için gereklidir. Bu çalýþmanýn amacý, hastaneye yatýrýlmasý gereken COVID-19 hastalarýnýn transfüzyon ihtiyaçlarýný tanýmlamak ve hastanenin toplam kan temini üzerindeki etkisini deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalýþma, transfüzyon merkezinde 11 Mart 2020-01 Mart 2021 tarihleri arasýnda kan transfüzyonu gereksinimlerini deðerlendiren tek merkezli retrospektif gözlemsel bir çalýþmadýr. Klinik veriler hastane bilgi yönetim sistemi kayýtlarýndan, transfüzyon verileri ise laboratuvar bilgi yönetim sisteminden elde edildi.
BULGULAR: Yatýrýlarak tedavi edilen 406 COVID-19 hastasýnýn 181’inin (%44,5) kan transfüzyon ihtiyacý oldu ve bu kiþilere 4.106 (%17,6) ünite kan transfüzyonu yapýldý. Kullanýlan kan ürünlerinin büyük çoðunluðu taze donmuþ plazma (TDP) idi. Trombosit (PLT) ve eritrosit süspansiyonu (ES) transfüzyonlarý daha düþüktü. COVID-19 hastalarýnda ES, PLT ve TDP transfüzyon oranlarý, eþ zamanlý COVID-19 olmayan hastalara göre daha düþük saptandý. Kan bileþenlerinin toplam transfüzyon sayýsýnda önceki yýllarýn ayný dönemine göre önemli ölçüde azalma saptandý. Bir önceki yýla göre toplam kan bileþen sayýsýnda %10,4, ES’te %15,4, PLT’de %40,2'lik bir azalma olurken, TDP’de ise %11 artýþ gözlendi.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Pandemiler kan arzýný azaltabilirken, çalýþmamýz hastanede yatan COVID-19 hastalarýnýn düþük kan kullanýmýna sahip olduðunu gösterdi. Hasta faktörlerinin etkisini inceleyen çalýþmalar, hastanede yatan COVID-19 popülasyonlarýnda kan kullanýmýný etkileyen mekanizmalarý daha fazla aydýnlatmaya yardýmcý olabilir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Akciðer kanserinin dünyadaki en ölümcül kanser olmasý nedeniyle immün kontrol noktalarý ve bu noktalarý etkileyen moleküllerle ilgili geliþmeler artmýþtýr. PD-1/PD-L1 immün kontrol noktasýný etkileyen immünoterapi tedavilerinin prognoz üzerindeki olumlu etkileri bu immün kontrol noktalarýna dikkat çekmiþtir. PD-1 yolu için geliþtirilen immünoterapi çalýþmalarý hýzla devam ederken, bu çalýþmanýn amacý PD-L1 düzeyi, immünoterapiden baðýmsýz olarak küçük hücreli dýþý akciðer kanserinde prognostik bir belirteç olarak kullanýlýp kullanýlamayacaðýný öngörmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: 01 Ocak 2016-01 Ocak 2018 tarihleri arasýnda merkezimize baþvuran ve küçük hücreli dýþý akciðer kanseri tanýsý konulan 115 hasta retrospektif olarak incelendi. Tüm hastalarýn dosyalarý detaylý bir þekilde tarandý ve patolojik verileri doðrulandý. Çalýþmaya dahil edilen hastalarýn demografik verileri, patolojik taný yöntemleri, hastalýða iliþkin tedavi bilgileri ve hastalarýn geçmiþ týbbi öyküleri hastane veri tabaný referans alýnarak kaydedildi.
BULGULAR: PD-L1 <%50 olan hastalar negatif grup, PD-L1 deðeri %50 ve üstü olan grup pozitif grup olarak kabul edildi. Negatif grupta 27, pozitif grupta 11 hasta vardý. Yirmi yedi negatif grup hastasýnýn 21'inin (%67,8) ve 11 pozitif grup hastasýnýn 3'ünün (%21,3) öldüðü belirlendi. Toplam 38 hastanýn 24'ünün (%73,2) öldüðü belirlendi. Negatif grupta ortalama saðkalým 10,81 ay iken, pozitif grupta ortalama saðkalým 28,54 aydý. Pozitif grupta ortalama saðkalým istatistiksel olarak anlamlýydý (p=0,046).
TARTIÞMA ve SONUÇ: PD-L1 ekspresyonunun evre 4 küçük hücreli dýþý akciðer kanserinde pozitif bir prediktif deðer olduðu bulundu. Çalýþmamýz EGFR, ALK ve ROS mutasyonlarýný dýþlamasý ile diðer çalýþmalardan ayrýlmaktadýr. PD-L1'in prognoz ile iliþkisini daha net belirleyebilmek için daha geniþ hasta gruplarý ile hedef mutasyonlarý dýþlayan, immünoterapi ve hedefe yönelik tedavilerden baðýmsýz randomize, prospektif çalýþmalara ihtiyaç vardýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Mamografi taramasýndaki yaygýnlaþma ile duktal karsinoma in situ (DKÝS) tanýsý konulan hasta sayýsý son 20 yýlda artýþ göstermiþtir. DKÝS, prekanseröz bir lezyon olarak tanýmlanmakla birlikte metastaz yapmadýðý kabul edilmektedir, ancak literatürde pür DKÝS hastalarýnýn %1’inde aksilla metastazý görülmektedir. Çalýþmanýn amacý, DKÝS tanýlý hangi hastalara sentinel lenf nodu biyopsisi yapýlmasý gerektiðini araþtýrmaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: 2008-2023 yýllarý arasýnda genel cerrahi kliniðinde DKÝS tanýsý alan hastalar retrospektif olarak deðer-lendirildi. Hastalarýn yaþ, klinik özellikler, tümör nükleer derecesi, komedonekroz varlýðý, tümör çapý, hormon reseptörü, mikroinvaziv komponent varlýðý, aksilla patolojileri, yapýlan cerrahi giriþimler, lökorejiyonal nüksler, genel ve hastalýksýz saðkalým bilgileri deðerlendirildi.
BULGULAR: Ortalama yaþý 52,2±12,4 (25-76) yýl olan 48 hasta çalýþmaya alýndý. On altýsýna mastektomi, 32’sine meme koruyucu cerrahi, 21’ine sentinel lenf nodu biyopsisi, üçüne aksiller diseksiyon yapýlýrken, 24 hastada aksillaya yönelik giriþim yapýlmadý. Hastalarýn 44’ünde pür DKÝS, 4’ünde (%8,3) mikroinvaziv komponent saptandý. Aksilla örneklemeleri sonucunda metastaz saptanmadý. Aksilla giriþimi yapýlan hastalarýn daha yüksek oranda mastektomi grubunda olmasý ve mamografilerinde difüz mikrokalsifikasyon görülmesi istatistiksel olarak anlamlý bulundu (p<0,001 ve p=0,009). Hastalar ortalama 82,5 ay takip edildi, takip sonucunda üç (%6,25) hastada lökorejyonel nüks saptandý. Saptanan nükslerin biri DKÝS, diðerleri invaziv kansere baðlýydý. Bu olgulardaki tümör boyutlarý çalýþmadaki ortalama tümör boyutunun üzerinde idi.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Çalýþmamýzda aksiller metastaz görülmemesi düþük hasta sayýsý ve ortalama tümör boyutunun küçük olmasýna baðlanmakla birlikte düþük aksiller metastaz oraný nedeniyle DKÝS hastalarýna rutin sentinel lenf nodu biyopsisi yapýlmayabilir. Sadece mastektomi yapýlacak olgularda sentinel lenf nodu biyopsisi tercih edilebilir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþma, hastalarýn erkek hemþire algýsýný belirlemek amacýyla yapýldý.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþma, bir eðitim ve araþtýrma hastanesine baþvuran ve araþtýrmaya katýlmayý kabul eden 521 hasta ile yapýldý. Çalýþmada, sosyodemografik özellikler soru formu ile araþtýrmacýlar tarafýndan literatür doðrultusunda oluþturulan ve hastalarýn erkek hemþire algýsýna iliþkin görüþlerini belirlemeye yönelik 3’lü likert tipinde 16 maddeden oluþan önerme formu kullanýldý.
BULGULAR: Olgularýn %30,7’si 30 yaþ ve altýnda, %63,1’i kadýn, %27,3’ü ilköðretim mezunu ve %33,4’ü ev hanýmý idi. Olgularýn hastanede yatarak tedavi gördüklerinde kendi cinsiyetlerinde hemþirelerden bakým almak istedikleri (p=0,001), hemcinsleri olmayan hemþireden bakým aldýklarýnda ise utandýklarý, çekindikleri ve þaþýrdýklarý tespit edildi (p=0,001). Aile üyelerinde saðlýk profesyoneli olan hastalarýn erkek hemþirelerin hastane ortamýnda ayrým yapýlmaksýzýn her serviste çalýþmasýný ve kýzlarýnýn hemþirelik mesleðini seçmesini onaylayabilecekleri saptandý (p=0,028). Aile üyelerinde saðlýk profesyoneli olmayan hastalarýn ise, erkeklerin hemþirelik mesleðinde bir deðiþiklik yaratmayacaðý düþüncesine sahip olduklarý belirlendi (p=0,025).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Çalýþmamýzdan elde edilen bulgular deðerlendirildiðinde, hemþirelik mesleðinin cinsiyete özgü olmadýðý, erkek hemþirelerin tüm alanlarda çalýþmasýnýn kabul gördüðü ancak hastalarýn kendi hemcinsleri olan hemþirelerden bakým almak istedikleri belirlendi. Bu kapsamda cinsiyetin, hemþirelik bakýmýnýn kalitesini etkilemediði konusunda toplumun bilinçlendirilmesi saðlanmalýdýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Multipl skleroz (MS), genç yetiþkinleri etkileyen kronik bir nörodejeneratif hastalýktýr. Hastalýðý modifiye eden ilaçlar (DMD'ler) hastalýðýn ilerlemesini yönetmeye ve yavaþlatmaya yardýmcý olmasýna raðmen, bu tedavilere uyum büyük bir sorundur. Bu çalýþmada, nöropsikiyatrik deðerlendirmeler baðlamýnda MS hastalarýnda tedaviye uyum ve farklý ilaç uygulama yöntemleri arasýndaki iliþkinin araþtýrýlmasý amaçlandý.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bir üniversite hastanesi nöroloji kliniðinde, MS tanýsý için 2017 yýlýnda gözden geçirilmiþ McDonald kriterleri kullanýlarak prospektif bir kohort çalýþmasý gerçekleþtirildi. Demografik veriler, MS ile ilgili ölçütler ve DMD'ler kaydedildi. Katýlýmcýlar DMD'lerine göre oral, enjektabl ve infüzyon tedavileri olmak üzere kategorilere ayrýldý. MS Tedavi Uyumu Anketi, Beck Depresyon Envanteri ve Sürekli-Kiþilik Kaygý Envanteri uygulandý.
BULGULAR: Seksen dokuz hastanýn %45'inde tedaviye uyum vardý. Oral ve enjektabl DMD'ler için uyumsuz ve uyumlu gruplar arasýnda yan etki puanlarýnda anlamlý farklar vardý. Beck Depresyon Envanteri ortalamasý 12,49±9,81 iken, STAI1 ve STAI2 için Sürekli-Kiþilik Kaygý Envanteri ortalamalarý sýrasýyla 38,95±10,41 ve 47,89±10,66 idi. Hastalýk süresi, ortalama EDSS puaný ve ortalama STAI puanlarý arasýnda anlamlý farklar gözlendi.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Uyum oranlarý ilaç uygulama yöntemine göre deðiþiklik gösterdi; oral tedavilerde %34,4 uyum, enjektabl tedavilerde %53,4 uyum bulundu. Algýlanan etkinlik, depresyon ve anksiyete gibi faktörler tedaviye uyumu etkiledi. Yaþ, cinsiyet veya eðitim gibi demografik faktörlerle uyum oranlarý arasýnda anlamlý bir korelasyon bulunamadý. Tedaviye uyum, MS'nin yönetilmesinde kritik önem taþýmaktadýr. Bu çalýþma, ilaç uygulama yöntemlerinin ve nöropsikiyatrik komorbiditelerin MS tedavisine uyum üzerindeki rolünü vurgulamaktadýr. Bu faktörleri göz önünde bulunduran kapsamlý bir deðerlendirme, MS hastalarý için uygun bir DMD seçiminde hayati öneme sahiptir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, koronavirüs hastalýðýnýn (COVID-19) retina kalýnlýðý üzerindeki etkisini prospektif olarak deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Gerçek zamanlý polimeraz zincir reaksiyonu ile doðrulanmýþ COVID-19 enfeksiyonu olan 26 olgu çalýþma grubunu oluþturdu. Optik koherens tomografi ile enfeksiyon öncesi ölçülen makula, retina sinir lifi tabakasý (RSLT) ve ganglion hücre kompleksi (GHK) kalýnlýk deðerleri, enfeksiyon sonrasý birinci ve üçüncü aylardaki kalýnlýk deðerleri ile karþýlaþtýrýldý. Kontrol grubu, antikor testi ile hastalýðý olmadýðý belirlenen 13 olgudan oluþturuldu. Tüm olgularýn sadece sað gözleri çalýþmaya dahil edildi. Ýstatistiksel analiz için, baþlangýç, birinci ve üçüncü ay verilerini karþýlaþtýrmak için tekrarlanan ölçümler varyans analizi veya Friedman testi kullanýldý.
BULGULAR: COVID-19 grubundaki tüm olgular hafif semptomlar gösterdi. COVID-19 olgularýnýn hiçbirinde retinal patoloji gözlenmedi. Kontrol grubunda baþlangýç, birinci ve üçüncü aylarda retina kalýnlýk ölçümlerinde fark yoktu (p>0,05). COVID-19 grubunda baþlangýç, birinci ve üçüncü ay RSLT ve GHK kalýnlýk deðerlerinde fark yoktu (p>0,05). COVID-19 grubunda merkezi makula kalýnlýðý enfeksiyon öncesine göre birinci ve üçüncü ayda daha kalýndý (p=0,03).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Koronavirüs enfeksiyonu ilk üç ayda santral makula kalýnlýðýný etkiledi. Enfeksiyondan sonra RSLT ve GHK kalýnlýklarý deðiþmedi. Ancak virüsün retina kalýnlýklarý üzerindeki etkilerini gözlemlemek için olgularýn uzun süreli takibi gerekebilir.

Spondiloartritlerin önemli bir alt grubu olan radyografik spondiloartropati, diðer adýyla ankilozan spondilit, romatoloji pratiðinde sýk karþýlaþtýðýmýz bir hastalýk grubunu oluþturmaktadýr. Tedavisiz olgularda ilerleyerek vertebralarýn bambu kamýþý þeklini almasý, sakroiliyak eklemlerin kapanmasý kiþinin giderek hareketlerinin kýsýtlanmasýna ve travmalara daha açýk hale gelmesine sebep olmaktadýr. Biyolojik tedavilerin kullanýmý ile bu tablo genellikle önlenebilmektedir. Bu olgu sunumunda, takip ve tedavileri düzenli olmayan ankilozan spondilitli bir olguda vertebra fraktürü sonrasý geliþen paraplejiden bahsedilerek literatürün gözden geçirilmesi amaçlandý.

Dünya Saðlýk Örgütü’nün 2008 yýlýnda harekete geçirdiði “Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarýr” adlý projeyle, cerrahide güvenlik uygulamalarýnýn temeli sayýlan cerrahi güvenlik kontrol listesi, çalýþanlarýn hizmetine sunuldu. Proje kapsamýnda yer alan güvenli cerrahinin saðlanmasýnda hasta güvenliðini profesyonel þekilde gerçekleþtirebilmek ana hedeftir. Ayrýca güvenli cerrahi uygulamalarý hasta memnuniyetinin saðlanmasýna da katkýda bulunacaktýr. Bu projenin amacý; “Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi” adý ile ülkemizde hayata geçirilen uygulamanýn kalite çerçevesinde önemini ele almak ve listeyi tanýtmaktýr.